ضرورت تنظیم و ارسال به موقع اظهارنامه مالیاتی بر کسی پوشیده نیست. در واقع از آنجا که مالیات، یکی از مهم ترین منابع درآمدی دولت محسوب می شود، لازم است که به شیوه صحیح محاسبه شود و برای رسیدن به این مهم، مودیان مالیاتی، باید یک سری اطلاعات را در قالب اظهارنامه ارائه دهند. شایان ذکر است که عدم تسلیم اظهارنامه، جریمه دارد. در بخش های بعدی این نوشتار، توضیحات بیشتری در خصوص اظهارنامه مالیاتی، نحوه تنظیم و ارسال آن ارائه خواهیم داد.
اظهارنامه مالیاتی چیست؟
اظهارنامه مالیاتی را نوعی کارنامه مالی تعریف می کنند که به منظور محاسبه مالیات در اختیار سازمان مالیاتی قرار می گیرد. کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی مشمول پرداخت مالیات بر درآمد، باید به صورت سالانه و در زمان اعلام شده، اظهارنامه مالیاتی خود را تنظیم و ارسال کنند. این اظهارنامه، ممکن است، به صورت خود اظهاری باشد یا توسط سازمان امور مالیاتی در اختیار اشخاص قرار گیرد.
کلیه اطلاعات مالی باید به صورت دقیق و صحیح در اظهارنامه مالیاتی وارد شوند. از جمله موارد مندرج در این کارنامه مالی می توان به درآمدها، هزینه‌ها، دارایی‌ها، سرمایه، سود و زیان و اطلاعات مربوط به استهلاک تجهیزات اشاره کرد. علاوه بر اینها مشخصات مشمولین نیز باید ذکر شود. در صورت بروز هرگونه سوالی میتوانید از کارشناسان ما در زمینه خدمات مالیاتی کمک بگیرید.
انواع اظهارنامه مالیاتی
به طور کلی مودیان مالیاتی به دو گروه حقیقی و حقوقی تقسیم می‌شوند؛ نوع اظهارنامه این دو گروه و اطلاعاتی که باید ارائه دهند، تا حدودی با هم فرق دارند.
در ادامه، انواع اظهارنامه را معرفی می کنیم:
1. اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی مطابق ماده 110 قانون
این اظهارنامه، برای شرکت‌های عمومی تنظیم می شود. مواردی که باید در این اظهارنامه درج شوند، در ماده 110 قانون مالیات‌های مستقیم آمده است.
2. اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی گروه اول بر اساس ماده 95 قانون
این اظهارنامه برای اشخاص حقوقی خاص از قبیل صندوق های سرمایه گذاری، بانک‌ها، مؤسسات مالی و اعتباری به کار می رود و مندرجات آن مطابق ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم تنظیم شده است.
3. اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه دوم ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم
این اظهارنامه برای اشخاص حقیقی دارای مزایای مالیاتی خاص استفاده می شود؛ به عنوان مثال از مزایایی مثل بیمه تکمیلی و صندوق بازنشستگی نام می بریم.
4. اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه سوم ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم
این اظهارنامه، برای کسب و کارهای کوچک که توسط یک نفر اداره می شوند، به کار می رود.
5. اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک برای اشخاص حقیقی
این اظهارنامه برای افرادی که از طریق املاک و مستغلات شخصی خود درآمد کسب می کنند، استفاده می شود.
6. اظهارنامه مالیاتی انحلال شرکت
این اظهارنامه برای شرکت ها یا هر مرکز تجاری استفاده می شود که در حال انحلال بوده یا فعالیت آن رو به اتمام است. بر اساس آنچه در مواد 114 و 116 قانون مالیات های مستقیم، آمده است، چنین اشخاصی نیز باید اظهارنامه تنظیم نموده و اطلاعات خواسته شده را با دقت درج کنند.
چه مدارکی برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی مورد نیاز است؟
- مجوزهای صادره از مراجع ذی صلاح
- اساسنامه، آخرین تغییرات اساسنامه و موضوع فعالیت شرکت
- گواهی سند محل قانونی شرکت یا اجاره نامه
- کپی شناسنامه و کارت مالی هیئت مدیره و صاحبان امضاء
- گواهی ترازنامه (اشخاص حقوقی و حقیقی)
- گزارش سود زیان (برای اشخاصی که موظف به تنظیم اظهارنامه عملکرد می‌باشند)
- میزان فروش و مبلغ درآمد (داخل یا خارج کشور)
- گواهی‌های گردش حساب (باید مهر شرکت را داشته باشند)
- صورت بهای تمام شده خدمات و کالاهایی که تولید و فروخته شده‌اند.
- همه قراردادهای شرکت با اشخاص حقیقی و حقوقی خصوصی یا دولتی
- مانده سود و زیان دوره مالی قبلی
- گردش حساب تعدیلات سنواتی
- شماره ثبت و کد رهگیری دفاتر قانونی
- مدارک مالیات‌های پرداخت شده
- گواهی حساب‌های سالیان قبل
- پرداختی های بیمه و مدارک مشابه (به تشخیص اداره دارایی نیاز دارند)
- کارت بازرگانی (در صورت داشتن آن)
اظهارنامه مالیاتی 1402 به چه صورت است؟
در خصوص ارائه اظهارنامه مالیاتی در سال 1402 باید گفت که بر اساس قانون، مهلت اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی، تا پایان خرداد ماه بود و فرصت ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی، تا 4 ماه پس از پایان سال مالی یا پایان تیر در نظر گرفته شده بود.
همانند سالیان گذشته در سال 1402 نیز بحث تمدید اظهارنامه مالیاتی پیش آمد و مهلت ارسال اظهارنامه به مدت 10 روز (یعنی تا تاریخ 10 تیر) ادامه یافت.
از آنجا که صاحبان کسب و کار، آگاهی دقیقی از میزان سود و زیان خود دارند، توصیه می شود که همواره در مهلت تعیین شده، اظهارنامه مالیاتی را تنظیم و ارسال کنند. در حال حاضر با وجود سامانه اظهارنامه مالیاتی، ارائه خود اظهاری الکترونیکی، تحت یک سیستم جامع و متمرکز به راحتی انجام می شود. مجموعه فینوتکس علاوه بر خدمات مالیاتی، آماده خدمت رسانی در زمینه خدمات مالی و حسابداری نیز هست.
جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی
مطابق ماده 192 قانون مالیات های مستقیم، در صورتی که مودیان مالیاتی، اظهارنامه خود را در زمان تعیین شده، ارسال نکنند، مشمول جریمه غیر قابل بخشش خواهند شد. میزان این جریمه برای اشخاص حقوقی، 30 درصد مالیات متعلقه و برای اشخاص حقوقی 10 درصد است.
چه اشخاصی موظف به ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی هستند؟
- همه اشخاص حقیقی که در داخل کشور، فعالیت اقتصادی انجام می دهند و مشمول معافیت مالیاتی نیستند.
- همه شرکت‌ها و اشخاص حقوقی که در ایران فعالیت می کنند و از مالیات، معاف نیستند.
- کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی با ملیت ایرانی که در خارج از کشور، شغل و درآمد دارند.
- اشخاص حقیقی و حقوقی ساکن خارج کشور که به نوعی درآمد آنها از داخل ایران است.
- کلیه اتباع خارجی (حقیقی و حقوقی) که در ایران درآمد دارند.
چه اشخاصی ملزم به تسلیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی نیستند؟ (اظهارنامه مالیاتی برای چه کسانی نیست؟)
- وزارتخانه‌ها و مؤسسات
- شهرداری‌ها و کلیه سازمان‌های زیر مجموعه آنها
- سازمان هایی که از بودجه عمومی دولت استفاده می کنند.
- عشایر، کارگران، صیادان، شرکت های تعاونی دانش آموزی و دانشجویی
ثبت نام اظهارنامه مالیاتی
فرآیند ثبت نام اظهارنامه مالیاتی را می توان شامل مراحل زیر دانست:
- ورود به پیش ثبت نام در سایت سازمان امور مالیاتی
- تأیید شماره تماس
- ثبت و تأیید اطلاعات شخص اصلی
- ثبت اطلاعات سایر اعضاء
- تأیید نهایی توسط مودی
- ارسال اطلاعات کاربری ثبت نام
- ورود به بخش ثبت نام و تکمیل اطلاعات
- تأیید نهایی
- دریافت و مشاهده اظهارنامه الکترونیکی
جهت توضیح موارد بالا باید اضافه کرد که برای پیش ثبت نام در سامانه، باید کد اقتصادی را وارد کنید. پس از ارسال اطلاعات اولیه و تأیید شماره تماس (شماره تلفن همراه)، نوبت به ثبت کد پستی 10 رقمی می رسد.
پس از پیش ثبت نام، باید صبر کنید، تا صحت برخی اطلاعات بررسی شوند. تأیید یا رد اطلاعات از طریق پیامک است. در صورت تأیید اطلاعات پیش ثبت نام، کد کاربری و رمز عبور به شماره همراه ثبت شده در سیستم ارسال می گردد. حال می توانید، وارد سامانه شده و اطلاعات را تکمیل کنید. بعد از این مرحله نیز اعتبار سنجی صورت گرفته و صحت اطلاعات مندرج، بررسی می شوند. در نهایت می توان اظهارنامه را تنظیم نمود.
چه مواردی در اظهارنامه باید وارد شود؟
- کد کاربری و رمز عبور که از اداره دارایی محل شرکت دریافت شده است.
- درج مشخصات فردی صاحبان امضاء و پاسخ به پرسش‌هایی که در فرم آمده است.
- درج اطلاعات حسابداری
- درج اطلاعات مربوط به سود و زیان
- درج اطلاعات ترازنامه
- در صورتی که ترازنامه با سایر اطلاعات مغایرت دارد، باید آن را برطرف کنید.
- وارد کردن اقلام معاف از مالیات در اظهارنامه
توجه داشته باشید که پس از درج اطلاعات خواسته شده، باید درآمد وارد شده را با اظهارنامه ارزش افزوده و گزارش فصلی تطبیق دهید. پس از بررسی اظهارنامه و اطمینان از صحت اطلاعات، آن را ارسال نمایید. دقت کنید که معیار صدور اظهارنامه الکترونیکی، دریافت کد رهگیری است.
روش تهیه اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی چگونه است؟
برای تهیه اظهارنامه مالیاتی باید به سایت سازمان امور مالیاتی وارد شده، نخست اطلاعات فردی و مدارک را ارسال کنید؛ همچنین باید کد اقتصادی را درج نمایید، تا به عنوان مودی مالیاتی شناخته شوید و برایتان پرونده تشکیل شود.
پس از تأیید اطلاعات و گذراندن یک سری مراحل قانونی، یک کد کاربری و رمز عبور محرمانه برایتان ارسال می‌شود. این کد برای انجام تکالیف مالیاتی بوده و نباید در اختیار اشخاص غیر قرار گیرد.
مراحل بعدی را می توان به صورت زیر بیان کرد:
- ورود به سامانه با نام کاربری و رمز عبور دریافت شده از اداره دارایی
- تکمیل اظهارنامه
- ثبت ترازنامه
- تأیید اطلاعات و چاپ پیش نویس
- دریافت کد رهگیری از سامانه
- صادر شدن قبض الکترونیکی مالیات (جهت پرداخت)
چه زمانی اظهارنامه‌های الکترونیکی مالیاتی بررسی می‌شود؟
بر اساس ماده 156 قانون مالیات های مستقیم، اداره دارایی موظف است، تا 12 ماه پس از ارسال اظهارنامه توسط مودی، آن را بررسی نموده و در صورت مطابقت آن با اسناد قانونی، برگه تشخیص را صادر کند. برای ابلاغ این برگه نیز 3 ماه مهلت تعیین شده است. در این فرصت قانونی، مودیان، مجاز هستند، نسبتاً به مندرجات برگه تشخیص و مالیات تعیین شده، اعتراض کنند.
آیا پس از تسلیم اظهارنامه مالیاتی به اداره دارایی، امکان اصلاح آن نیز وجود دارد؟
پاسخ به سؤال بالا بله است. مودیان تا یک ماه پس از تسلیم اظهارنامه می توانند، برای اصلاح آن اقدام نمایند؛ البته دقت کنید که این زمان، محدود به مهلت مقرر برای ارسال اظهارنامه است؛ بنابراین توصیه می شود، تسلیم اظهارنامه را به روزهای آخر موکول نکنید، تا در صورت لزوم، فرصت اصلاح آن را داشته باشید.
نقش دفاتر قانونی در تسلیم اظهارنامه مالیاتی چیست؟
بی تردید تنظیم دفاتر قانونی به شیوه صحیح، بسیار مهم است؛ چرا که مبلغ مالیات بر اساس اطلاعات مندرج در این دفاتر تعیین می گردد. از جمله مهم ترین دفاتر قانونی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
دفتر روزنامه
همه جزئیات فعالیت های مالی روزانه به ترتیب تاریخ در آن وارد می شوند.
دفتر کل
خلاصه ای از دفتر روزنامه است؛ اطلاعات خرید و فروش به صورت هفتگی در آن ثبت می شوند.
دفتر دارایی
کلیه دارایی های منقول و غیر منقول شخص حقیقی یا حقوقی در آن درج می شوند.
تکمیل اظهارنامه مالیاتی با کمک فینوتکس
مهم ترین مسئله در خصوص تکمیل اظهارنامه، درج اطلاعات صحیح است؛ زیرا همان طور که گفتیم، در صورتی که اطلاعات مندرج در اظهارنامه با دفاتر و اسناد مغایرت داشته باشند، شخص، مشمول جریمه می‌شود.
از طرفی قوانین مربوط به اظهارنامه مالیاتی ممکن است، تغییر کنند؛ همچنین شرایط هر شغل یا کسب و کاری متفاوت است وگاهی اوقات شخص حقیقی یا حقوقی، ناخواسته دچار خطا می گردد. علاوه بر اینها مطابق قانون، افراد می توانند، به شیوه های مختلف از تخفیف یا معافیت مالیاتی برخوردار شوند.
با توجه به آنچه در بالا گفته شد، در بسیاری از موارد، تنظیم اظهارنامه صحیح و برخورداری از حداکثر امتیازات و تشویقات قانونی، مستلزم داشتن اطلاعات جامع و به روز است؛ از این رو توصیه می کنیم، برای تکمیل و ارسال اظهارنامه خود از مجموعه فینوتکس کمک بگیرید. همچنین میتوانید از دیگر خدمات حسابداری این مجموعه کمک بگیرید. با راهنمایی این مجموعه می توانید، به بهترین شکل ممکن، اظهارنامه خود را ارائه داده و با روش های کاملاً قانونی، کمترین میزان مالیات را پرداخت کنید.